برای آب‌بندی و جلوگیری از عبور گازها و مایعات در قطعات مختلف، به‌خصوص در خودروها از اورینگ یا O-Ring استفاده می‌شود. اورینگ‌ها از خانواده واشرها هستند؛ اما کارایی بالاتری به‌خصوص در نواحی پرفشار دارند و براثر فشار بالا دچار آسیب نمی‌شوند. به‌طورمعمول قطعات مکانیکی دارای جداول استاندارد هستند که انتخاب قطعه مناسب با بررسی این جداول و انجام محاسبات لازم انجام می‌شود. در هنگام انتخاب اورینگ نیز باید حتماً استانداردهای اورینگ بررسی شوند. در ادامه در رابطه با مهم ترین استاندارد اورینگ‌ها یعنی جدول استاندارد AS 568 اطلاعات کاملی در اختیارتان قرار می‌دهیم و همچنین نحوه عملکرد اورینگ، کاربردهای آن و دیگر استانداردهای موجود را بررسی خواهیم کرد.
کاربرد اورینگ‌ها بر اساس جدول استاندارد AS 568
درصورتی‌که در رابطه با کاربرد اورینگ‌ها بر اساس جدول استاندارد AS 568 اطلاعاتی ندارید بهتر است تا حتماً ادامه این مطلب را مطالعه کنید.
مطمئناً تمامی شما واشرهایی که در برخی از قطعات ازجمله شیر ظرف‌شویی به‌کار رفته‌اند را دیده‌اید؛ درصورتی‌که این واشرها وجود نداشته باشند آب‌بندی شیر ظرف‌شویی به‌درستی انجام نشده و عملکرد آن دچار اختلال می‌شود. حال بهتر است برخی قطعات دیگر ازجمله قطعات ماشین‌آلات و تجهیزات مختلف را مورد بررسی قرار دهیم. در ماشین‌آلات مختلف نمی‌توان از واشرهای معمولی استفاده کرد.
چراکه این محصولات از جنس چوب‌پنبه، پلاستیک و کاغذ ساخته می‌شوند و درصورتی‌که آن‌ها را در محیط‌های پرفشار قرار دهیم احتمال خرابی واشر و عملکرد نادرست قطعه وجود دارد. دراین‌موارد بهتر است تا از اورینگ اینچی و میلی‌متری استفاده شود چراکه اورینگ‌ها از الاستومرها که نوعی پلیمر الاستیک هستند تولید می‌شوند و به‌همین‌دلیل دارای قدرت تحمل فشار بسیار بالایی خواهند بود. به‌این‌ترتیب می‌توان در دماهای بالا و پایین و در مقابله با مواد شیمیایی، بخار آب و مایعات هیدرولیک از اورینگ استفاده کرده و به‌این‌ترتیب از آب‌بندی و مهر و موم شدن کامل قطعه اطمینان حاصل کرد.
انواع اورینگ دارای سطح مقطعی دایره‌ای شکل هستند و در ابعاد و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند. بنابراین برای انتخاب سایز مناسب لازم است تا از جدول استاندارد AS 568 استفاده شود. البته استانداردهای دیگری نیز برای اورینگ‌ها در نظر گرفته شده که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
معرفی جدول استاندارد AS 568 و دیگر استانداردهای اورینگ
استاندارد AS 568
برای ساخت اورینگ‌ها لازم است تا از استانداردهای مختلف کمک گرفته شود. به‌طورکل شش نوع استاندارد برای ساخت اورینگ‌ها در نظر گرفته می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها جدول استاندارد AS 568 می‌باشد. البته کارایی این جداول استاندارد تنها محدود به ساخت اورینگ نشده و برای انتخاب اورینگ مناسب نیز می‌توان از این جدول کمک گرفت. اورینگ‌هایی که براساس این نوع استاندارد ساخته می‌شوند می‌توانند جنس‌های مختلفی داشته باشند؛ اما برای انتخاب اورینگ مناسب بر اساس استاندارد AS 568 لازم است تا حتماً دمای عملیاتی و نوع سیال را در نظر گرفته و سپس اورینگ مناسب را انتخاب کنید.
همچنین در این جدول سطح مقطع، تلورانس و قطر داخلی اورینگ‌ها مشخص می‌شوند که از آن‌ها می‌توان در هنگام انجام محاسبات لازم کمک گرفت. این استاندارد در ایالت متحده آمریکا به‌کار گرفته می‌شود؛ اما استفاده از آن در بسیاری از کشورهای دیگر ازجمله ایران مرسوم است. البته برخی از جداول استانداردی دیگر نیز برای انتخاب اورینگ مناسب به کار می‌روند که شامل موارد زیر هستند.
استاندارد ISO 3601
ISO 3601 یک نوع استاندارد متریک است که توسط سازمان بین‌المللی استاندارد صادر شده و براساس آن می‌توان ابعاد اورینگ‌ها را در اندازه‌های متریک مشخص کرد.
استاندارد BS 4518
در صورتی که قصد انتخاب اورینگ در اندازه‌های متریک برای پیستون، میله و سطح را دارید می‌توانید از جدول استاندارد BS 4518 کمک بگیرید. این استاندارد توسط موسسه بریتانیا صادر شده است.
استاندارد SMS 1586
استاندارد سوئدی SMS 1586 برای مشخص کردن ابعاد اورینگ‌ها به‌کار می‌رود. در این استاندارد، اورینگ‌ها برای کاربردهای نوع D یا S دسته بندی شده و با ID و C/S شناسایی می‌شوند.
اورینگ AS 568
استاندارد JIS B 2401
برای مشخص کردن ابعاد اورینگ ها استاندارد JIS B 2401 که توسط انجمن استاندارد ژاپن ایجاد شده نیز قابل استفاده است.
استاندارد GB T 3452.1
انجمن استاندارد چین برای اورینگ‌هایی که در سیستم‌های قدرت سیال به‌کار می‌روند جدول استاندارد GB T 3452.1 را صادر کرده که در این جدول می‌توان سطح مقطع، تلورانس، کد شناسایی اندازه و قطر داخلی اورینگ‌ها را مشاهده کرد.
بررسی جنس اورینگ‌ها براساس جدول استاندارد AS 568
برای ساخت اورینگ میلی‌متری و اینچی براساس جدول استاندارد AS 568 می‌توان از مواد اولیه مختلفی مانند سیلیکون، نیتریل، وایتون، PTFE و EPDM استفاده کرد که در ادامه به بررسی جنس‌های مختلف اورینگ خواهیم پرداخت.
اورینگ سیلیکونی
مقاومت اورینگ سیلیکونی در دماهای پایین و بالا بسیار زیاد است و می‌توان از این اورینگ‌ها در دمای منفی ۱۰۰ تا ۲۳۲ درجه سانتی‌گراد استفاده کرد. بنابراین در سیستم‌های برودتی و حرارتی که به‌صورت استاتیکی باشند می‌توان از اورینگ سیلیکونی استفاده نمود. دلیل تاکید روی استاتیک بودن سیستم‌ها به‌این‌دلیل است که اورینگ‌های سیلیکونی در برابر آسیب‌های فیزیکی مقاومت چندانی ندارند و به‌همین‌دلیل اگر از آن‌ها در شرایط دینامیک استفاده شود ممکن است دچار پارگی شده و عملکرد سیستم را مختل کنند.
اورینگ وایتون
برای سیستم‌هایی که در تماس با مواد شیمیایی ازجمله اسید، نفت و مواد سیلیکونی هستند بهتر است تا از اورینگ وایتون استفاده شود چراکه این نوع اورینگ در برابر مواد شیمیایی دچار آسیب‌دیدگی نمی‌شود و دارای سازگاری بسیار بالایی است. همچنین می‌توانید از اورینگ وایتون که با نام FKM یا FPM نیز شناخته می‌شود تا دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد استفاده کنید. با توجه به مقاومت اورینگ وایتون به دما و جنس بسیار مقاوم آن می‌توان از این اورینگ در تجهیزات مربوط به فرایند نفت خام، سیستم سوخت خودروها، صنایع هوایی و فرآیندهای شیمیایی استفاده کرد.
اورینگ EPDM
اورینگ EPDM که مخفف عبارت Ethylene Propylene Diene Terpolymer است از جنس اتیلن پروپیلن دین ترپلمیر ساخته شده و برای استفاده در خودروها، صنایع داروسازی و صنایع غذایی کاربرد دارد. این نوع اورینگ در برابر آب گرم و بخار آب از مقاومت بالایی برخوردار بوده و در سیستم‌هایی که حاوی ترکیبات اسیدی، الکل و ترکیبات قلیایی قوی هستند می‌توان از این نوع اورینگ استفاده کرد.
اورینگ نیتریل
اورینگ نیتریل در دمای منفی ۵۰ تا ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد قابل استفاده می‌باشد و با توجه به‌این‌که از جنس الاستومری ارتجاعی ساخته شده برای استفاده در سیستم‌های دینامیک ازجمله در ماشین‌آلات سنگین، هواپیماها، صنایع نظامی، سیستم‌های آبی، سیستم‌های هیدرولیکی و… کاربرد دارد.
اورینگ NBR
اورینگ NBR که جزء اورینگ‌های نیتریل می‌باشد در قسمت‌هایی که حاوی مقدار زیادی مایعات هیدرولیک و گریس است کاربرد دارد چراکه در برابر حلال‌های شیمیایی مقاومت بسیار بالایی داشته و همچنین احتمال پارگی و یا سایش آن خیلی کم است. البته توجه داشته باشید که از این نوع اورینگ بهتر است تا در دمای پایین‌تر از ۱۴۹ درجه سانتی‌گراد استفاده شود.
اورینگ پلی‌اورتان
اورینگ پلی‌اورتان تا 100 درجه سانتی‌گراد مقاومت دمایی دارد و به همین دلیل نمی‌توان از آن در سیستم‌های حرارتی و برودتی استفاده کرد. این نوع اورینگ در تماس با دی‌اکسید کربن دارای مقاومت بالایی است و به‌همین‌دلیل می‌توان از آن در سیلندرها، صنایع نظامی، اتصالات هیدرولیکی، سوپاپ‌ها، سیستم‌های انتقال سیالات و سیستم‌های نئوماتیک استفاده کرد.
نحوه عملکرد اورینگ براساس جدول استاندارد AS 568
درصورتی‌که اورینگ براساس جدول استاندارد AS 568 و یا دیگر استانداردها ساخته شود عملکرد درستی داشته و به راحتی می‌تواند باعث آب‌بندی تجهیزات مختلف شده و از نشت سیالات و گازها جلوگیری کند؛ اما در این قسمت قصد داریم تا شما را با نحوه عملکرد اورینگ‌ها آشنا کنیم.
برای آب‌بندی تجهیزات مختلف لازم است تا اورینگ درون گلند قرار بگیرد که قطعه‌ای فلزی است و زمانی‌که اورینگ را دربر می‌گیرد باعث آب‌بندی سیستم‌های مختلف خواهد شد.
به‌طورمعمول اورینگ را اندکی بزرگ‌تر از محفظه گلند در نظر می‌گیرند و زمانی‌که اورینگ درون گلند قرار می‌گیرد اندکی فشرده شده و حالت مشخصی به خود می‌گیرد. سپس زمانی‌که از جانب سیالات یا گازها فشاری به اورینگ وارد شود آن را تا حد نهایی خود فشرده می‌کند و به‌این‌ترتیب اورینگ تمامی فواصل خالی بین بخش داخلی و خارجی گلند را می‌پوشاند و از نفوذ مایعات و گازها جلوگیری می‌کند.
البته درصورتی‌که اورینگ مناسبی انتخاب نشده باشد ممکن است براثر فشار بالا خراب شده و خاصیت خود را از دست دهد. بنابراین لازم است تا حد فشردگی اورینگ تعیین شود تا زمانی‌که درون گلند قرار گرفته و شکل مشخصی به خود می‌گیرد در همان حالت بماند. به‌این‌صورت طول عمر اورینگ افزایش پیدا کرده و دچار ساییدگی و پارگی نخواهد شد.
نحوه انتخاب اورینگ مناسب براساس جدول استاندارد AS 568
در قسمت‌های قبل در رابطه با جنس اورینگ توضیحاتی را ارائه دادیم که با وجود آن می‌توانید اورینگ مناسب برای تجهیزات مختلف را انتخاب کنید؛ اما پس‌ازآن لازم است تا اندازه اورینگ را مشخص نمایید. برای این‌کار می‌توان براساس جدول استاندارد AS 568 اندازه اورینگ مورد نیاز خود را مشخص کرده و از آن استفاده نمود.
استاندارد اورینگ AS 568
در این جدول اندازه اورینگ بر حسب قطر داخلی (ID) و عرض سطح مقطع (CS) مشخص شده که برای حساب کردن اندازه اورینگ می‌توان از رابطه زیر کمک گرفت. در نظر داشته باشید که در این رابطه OD به معنای قطر خارجی خواهد بود.
2(CS)+ID=OD
البته پارامترهایی مانند درصد پرشدگی گلند، درصد فشردگی و درصد کشیدگی نیز در انتخاب اندازه اورینگ تأثیرگذار هستند که در ادامه فرمول محاسبه این پارامترها در اختیارتان قرار خواهد گرفت.
فرمول محاسبه درصد فشردگی
در قسمت قبل در رابطه با فشرده شدن اورینگ هنگامی که درون گلند جایگذاری می‌شود توضیحاتی خدمتتان ارائه شد. اما برای این‌که اورینگ مناسبی انتخاب شود باید درصد فشردگی را تعیین نمود. برای این کار می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
درصد فشردگی= W(Wo-Wc)/Wo*100
توجه داشته باشید که براساس این فرمول درصد فشردگی نباید از ۱۸ درصد پایین‌تر و از ۲۵ درصد بالاتر باشد. البته اگر اورینگ در تجهیزات برودتی مورد استفاده قرار بگیرد می‌توان این عدد را تا ۳۰ درصد نیز افزایش داد.
فشردگی اورینگ AS 568
محاسبه درصد کشیدگی
میزان کشیده شدن اورینگ پس از نصب و جایگذاری با استفاده از فرمول زیر به دست می‌آید:
در این فرمول میزان کشیدگی باید کمتر از ۵ درصد باشد. در غیر این‌صورت درصد فشردگی کاهش خواهد یافت.
درصد فشردگی= W(Dg-Di)/Di*100
کشیدگی اورینگ AS 568
محاسبه درصد پرشدگی گلند
درصد پرشدگی گلند با توجه به حجمی که اورینگ در گلند اشغال می‌کند تعیین می‌شود و این عدد نباید از ۸۵ درصد بیشتر باشد. برای محاسبه درصد پرشدگی گلند می‌توان از فرمول زیر کمک گرفت:
A+(Nbur*Abur)/A*100
پرشدگی اورینگ AS 568
نکاتی در رابطه با اورینگ‌های ساخته‌شده براساس جدول استاندارد AS 568
درصورتی‌که قصد استفاده از انواع اورینگ ساخته شده براساس جدول استاندارد AS 568 را دارید لازم است بدانید که هرچه اورینگ انتخابی شما ضخیم‌تر باشد حد فشردگی آن افزایش پیدا کرده و درصورتی‌که از این نوع اورینگ در سیستم‌های دینامیک استفاده شود احتمال پارگی و یا چرخش آن وجود نخواهد داشت.
به‌علاوه برای جلوگیری از ساییدگی سطح اورینگ بهتر است تا حتماً سطوحی که با آن در تماس‌اند روغن‌کاری شوند.
همچنین توجه داشته باشید که نمی‌توان برای آب‌بندی هرنوع سیستمی از اورینگ استفاده کرد. برای مثال در تجهیزاتی که سرعت چرخش آن‌ها بالاتر از ۲۵ کیلومتر در ساعت است و یا ساختار نامناسبی برای قرار گرفتن اورینگ دارند نمی‌توان از اورینگ‌ها استفاده کرده و باید دیگر روش‌های آب‌بندی را به‌کار برد.
از دیگر نکاتی که لازم است به آن اشاره شود می‌توان به نحوه نصب اورینگ‌ها پرداخت. البته این‌کار بسیار ساده است اما اگر اورینگ مورد نظر دارای سختی نسبتاً بالایی باشد بهتر است تا مدتی آن‌را درون آب جوش قرار دهید تا بتوانید به راحتی اورینگ را فشرده کرده و در محل مورد نظر نصب کنید. همچنین استفاده از گریس مخصوص نیز می‌تواند باعث فشردگی بهتر اورینگ شود.
نحوه خرید اورینگ شرکتی
اگر قصد خرید انواع اورینگ شرکتی با کیفیت بالا را دارید می‌توانید وارد سایت رابرسیا شده و از محصولات موجود در این سایت دیدن کنید. رابرسیا به عنوان اولین و بهترین فروشگاه آنلاین اورینگ در ایران شناخته می‌شود که این محصولات را از جنس سیلیکون، وایتون و NBR عرضه می‌کند. همچنین امکان خرید اورینگ متری سیلیکونی نیز از سایت این فروشگاه با قیمت مناسب و کیفیت بسیار بالا وجود دارد.
در این فروشگاه اینترنتی انواع اورینگ برای سیستم‌ها و تجهیزات مختلف ازجمله اورینگ مورد استفاده در خودرو و اورینگ پکیج شوفاژ دیواری به فروش می‌رسند. در کنار هرمحصول کاربرد و اطلاعات مربوط به آن نیز نگاشته شده است. البته شما می‌توانید از کارشناسان این فروشگاه نیز برای انتخاب اورینگ مناسب کمک بگیرید. برای این کار کافی است تا با شماره پشتیبانی ۰۹۱۲۰۰۴۴۸۱۳ تماس گرفته و سوالات خود را مطرح کنید. امیدواریم این مطلب مورد توجه‌تان قرار گرفته باشد. از همراهی شما سپاس‌گزاریم.
